Nos, ennek lesz egy érdekessége, amit rögtön láthattok is majd ebben a párbeszédben:
- Cześć, Maksymilianie!
- Cześć, Wojtku!
- Maksie, czy już byłeś w Islandii?
- Nie, jeszcze nie byłem.
- A w jakich krajach ty już byłeś?
- Byłem już w Polsce, na Węgrzech, w Rumunii, na Ukrainie, w Grecji, w Austrii, w Niemczech, w Szwecji, na Słowacji i na Białorusi.
Rögtön feltűnhet, hogy egyes országok neve előtt w, másoké előtt na van. Hasónlóan a magyarhoz lengyelül is néhány országban, még más országokon lehet lenni, csak nem annyira logikus, mint magyarul. A felsoroltakon kívül talán csak Litwa és Łotwa van na-val. Úgy szokták magyarázni, hogy azok az országok vannak na-val, amik szorosan kapcsolódnak a lengyel történelemhez, és ezért nem tekintik teljesen behatárolt területnek.
A felsorolt országok
- Islandia – Izland
- Polska – Lengyelország
- Węgry – Magyarország
- Rumunia – Románia
- Ukraina – Ukrajna
- Grecja – Görögország
- Austria – Ausztria
- Niemcy – Németország
- Szwecja – Svédország
- Słowacja – Szlovákia
- Białoruś – Belarusz aka Fehéroroszország
- Litwa – Litvánia
- Łotwa – Lettország
Ukrajnát újabban inkább w elöljáróval használják, mert az ukránok számára az ország nevének jelentése (határvidék) miatt kellemetlen, és sokszor kérdezik a magyaroktól is, hogy nem sértő-e, hogy na Węgrzech, nem tudva róla, hogy magyarul ugyanígy mondjuk (Magyarországon). Ez a jelenség megjelenik az iránynál is, ami w az do lesz, ami pedig na az marad na csak tárgyesettel: Idę do Niemiec. Idziesz na Ukrainę.
Egyébként az ország lengyelül kraj, de sokszor inkább az állam jelentésű państwo szót használják.
Egy érdekes jelenség egyes országok nevénél, hogy többes számú alakúak: Węgry, Niemcy, Czechy (Csehország), Włochy (Olaszország). Ezeket egy kicsit furcsán is kell ragozni (illetve a helyhatározói esetük az), úgyhogy inkább nézzük meg:
Węgry | Niemcy | Czechy | Włochy | |
D | Węgier | Niemiec | Czech | Włoch |
C | Węgrom | Niemcom | Czechom | Włochom |
B | Węgry | Niemcy | Czechy | Włochy |
N | Węgrami | Niemcami | Czechami | Włochami |
M | Węgrzech | Niemczech | Czechach | Włoszech |
W | Węgry | Niemcy | Czechy | Włochy |
És akkor nézzük, hogy lesznek a nemzetiségek:
ország | melléknév | férfi | nő |
Polska | polski | Polak (Polacy) | Polka |
Słowacja | słowacki | Słowak (Słowacy) | Słowaczka |
Czechy | czeski | Czech (Czesi) | Czeszka |
Węgry | węgierski | Węgier (Węgrzy) | Węgierka |
Rumunia | rumuński | Rumun (Rumuni) | Rumunka |
Serbia | serbski | Serb (Serbowie) | Serbka |
Chorwacja | chorwacki | Chorwat (Chorwaci) | Chorwatka |
Czarnogóra (Montenegró) | czarnogórski | Czarnogórzec (Czarnogórcy) | Czarnogórka |
Słowenia | słoweński | Słoweniec (Słoweńcy) | Słowenka |
Bułgaria | bułgarski | Bułgar (Bułgarzy) | Bułgarka |
Albania | albański | Albańczyk (Albańczycy) | Albanka |
Ukraina | ukraiński | Ukrainiec (Ukraińcy) | Ukrainka |
Białoruś (nn) | białoruski | Białorusin (Białorusini) | Białorusinka |
Rosja | rosyjski | Rosjanin (Rosjanie) | Rosjanka |
Estonia | estoński | Estończyk (Estończycy) | Estonka |
Łotwa | łotewski | Łotysz (Łotysze) | Łotyszka |
Litwa | litewski | Litwin (Litwini) | Litwinka |
Grecja | grecki | Grek (Grecy) | Greczynka |
Austria | austriacki | Austriak (Austriacy) | Austriaczka |
Niemcy | niemiecki | Niemiec (Niemcy) | Niemka |
Szwecja | szwedzki | Szwed (Szwedzi) | Szwedka |
Dania | duński | Duńczyk (Duńczycy) | Dunka |
Norwegia | norweski | Norweg (Norwedzy) | Norweżka |
Islandia | islandzki | Islandczyk (Islandczycy) | Islandka |
Finlandia | finlandzki | Finlandczyk (Finlandczycy) | Finlandka |
Włochy | włoski | Włoch (Włosi) | Włoszka |
Francja | francuski | Francuz (Francuzi) | Francuzka |
Hiszpania | hiszpański | Hiszpan (Hiszpanie) | Hiszpanka |
Portugalia | portugalski | Portugalczyk (Portugalczycy) | Portugalka |
Anglia | angielski | Anglik (Anglicy) | Angielka |
Szkocja | szkocki | Szkot (Szkoci) | Szkotka |
Walia (Wales) | walijski | Walijczyk (Walijczycy) | Walijka |
Irlandia | irlandzki | Irlandczyk (Irlandczycy) | Irlandka |
Holandia | holenderski | Holender (Holendrzy) | Holenderka |
Belgia | belgijski | Belg (Belgowie) | Belgijka |
Flandria | flamandzki | Flamand (Flamandowie) | Flamandka |
Walonia | waloński | Walon (Walonowie) | Walonka |
Szwajcaria (Svájc) | szwajcarski | Szwajcar (Szwajcarzy) | Szwajcarka |
Stany Zjednoczone (USA) | amerykański | Amerykanin (Amerykanie) | Amerykanka |
Chiny (Kína) | chiński | Chińczyk (Chińczycy) | Chinka |
Japonia | japoński | Japończyk (Japończycy) | Japonka |
Izrael | izraelski | Izraelczyk (Izraelczycy) | Izraelka |
Egipt | egipski | Egipcjanin (Egipcjanie) | Egipcjanka |
Turcja | turecki | Turek (Turkowie) | Turczynka |
Indie (tsz) | indyjski, hinduski | Hindus (Hindusi) | Hinduska |
Brazylia | brazylijski | Brazylijczyk (Brazylijczycy) | Brazylijka |
Körülbelül ennyit tartottam fontosnak, jó sok volt. Sajnos ugyanilyen szavakat kb. minden város nevéből is lehet képezni.
Fontos szabály lengyelül, hogy a nemzetiségeket nagybetűvel kell írni, de a mellékneveket nem.
Megjelent itt egy különös alakja is a hímnemű szavaknak, az -anin végűek. Foglalkozásoknál is elő fog fordulni ilyen, úgyhogy tanuljuk meg ragozni:
Mn | Rosjanin | Rosjanie | Amerykanin | Amerykanie |
D | Rosjanina | Rosjan | Amerykanina | Amerykanów |
C | Rosjaninowi | Rosjanom | Amerykaninowi | Amerykanom |
B | Rosjanina | Rosjan | Amerykanina | Amerykanów |
N | Rosjaninem | Rosjanami | Amerykaninem | Amerykanami |
Ms | Rosjaninie | Rosjanach | Amerykaninie | Amerykanach |
W | Rosjaninie | Rosjanie | Amerykaninie | Amerykanach |
Általában egyébként az Amerykanin mintájára ragozódnak, tehát kapnak -ów végződést többes birtokosban és tárgyban. De az Egipcjanin a Rosjanin mintájára ragozódik, tehát nincs -ów, talán ezt lehet mondani, hogy a -janin/-ianin végű nemzetiségeknél nincs -ów, de csak a nemzetiségeknél (ld. libertarianin – libertarianów (libertárius, ez egy politikai nézet)).
Na, erről ennyit. Ciąg dalszy nastąpi… gdyś…